विचार

संकट एक कठोर शिक्षक हो । संकटको समयमा मानिस असहाय हुने गर्छ र उसले बल गरे लुकाइरहेको धेरै विषय उदांगिन्छन् । यसरी प्रकाशमा आएका धेरै कुरा त्यति प्रितिकर हुँदैनन् । यो तथ्य कोरोना भाइरसको प्रकोपको समयमा पुनः स्पष्ट भएको छ । विपत् खासमा विश्व्यापी एकता र उदारता प्रदर्शन गर्ने अवसरका रूपमा आएको थियो । तर, अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले यसलाई विभाजनको बिउ रोप्ने विकल्पको रूपमा लिए । उनले सार्वजनिक रूपमै कोभिड–१९ लाई चिनियाँ भाइरस वा वुहान भाइरस भने । राष्ट्रपति ट्रम्पको यस प्रवृत्तिले धेरैको चित्त दुखायो । तर, मजस्ता अफ्रिकी नागरिकले पटक–पटक रोगलाई राष्ट्रियतासँग तुलना गरेको देखेकाले यो तुलनाले आश्चर्य चकित भने बनाएन । विगतमा रोगको नश्लीयताबाट धेरै प्रभावित अफ्रिका हुने गथ्र्यो । तर, यसपटक यो कुसंस्कारको सिकार एसिया बनेको छ । अफ्रिकी नागरिकले दशकौँदेखि आफ्नो महादेशमाथिको दोषारोपण सहँदै

जगदीश पोखरेल/एकादेशमा एउटा परिवारमा बाबु, आमा र दुई जुम्ल्याहा छोरा बस्थे । जुम्ल्याहामध्ये एउटाले सधैंभरि झुक्याएर, छक्याएर वा भावनामा डुबाएर बाबुआमाबाट धेरै माया पाउँथ्यो । घरमा उपलब्ध दूध, दही जस्ता मीठा र पौष्टिक आहारहरूमा पहिलो अधिकार उसकै हुन्थ्यो । एक भाइले यति धेरै माया पाउने परिवारमा अर्को भाइलाई भने ठूलो अभाव र अपमानमा हुर्काइएको थियो । यो भेदभाव हुनुमा जानेर वा नजानेर बाबुआमाकै प्रमुख हात थियो । एक भाइसँग हुँदै नभएको प्रतिभालाई जबर्जस्ती उचालेर महान बनाइन्थ्यो भने अर्को भाइसँग भएको प्रतिभालाई पनि सकेसम्म दबाइन्थ्यो । यति मात्रै नभएर धेरै अवसर पाएको भाइले अर्को भाइलाई निरन्तर रूपमा अपमान गर्दै आएको थियो । उसले पटक पटक बाबुआमाकै सामुन्नेमा भाइलाई कुट्दै आएको थियो । धेरै अवसर पाएको भाइले जति कुट्दा पनि बाबुआमा चुप रहन्थे । पिटाइ खाने भाइले छुटकाराको निम्ति चित्कार गर्दा बाबुआ

डा. सुरेश आचार्य मुलुकमा कारोनाको प्रकोप सुरु हुँदै गर्दा राजनीतिक वृत्तमा पनि तरंग आएको छ। खासगरी कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) को उपचारका सन्दर्भमा राज्यले सुरु गरेको खर्च र त्यसका प्रक्रियाका विषय कोरोनाको संक्रमणभन्दा बढी रापिएको छ। सरकारले समयमा तयारी गर्ने रुचि नदेखाउनाका कारण रोगको उपचारको विषयभन्दा औषधि उपकरण खरिदको विषयले बहसको ठाउँ पाएको छ। संकटका बेला उपचार पहिलो प्राथमिकता हो तर उपचारको संकट देखाएर भाइभतिजा पोस्ने र भ्रष्टाचारलाई ठीकै गरेको हो भन्ने अवस्था सिर्जना हुनु निश्चयपनि दुःखद हो। कोरोना भाइरस विश्व महामारीका रूपमा फैलियो। तर यो आकस्मिक वा अप्रत्याशित रूपमा आएको होइन। डिसेम्बर २०१९ को अन्तिम साता चीनमा यसका रोगी फेला परिसकेका थिए। विश्व स्वास्थ्य संगठनले २०२० जनवरी ३० मा विश्वव्यापी जनस्वास्थ्य संकटकाल घोषणा गरिसकेको थियो। इटालीका नागरिक कोरोना पार्टी गरेर बसे। कोरो

सी पी गजुरेल संसारभरका सबै राष्ट्र, सबै वर्ग, सबै जाति, सबै लिंग आदि सबै सबै कोरोना भाइरसबाट आक्रान्त छन् र यो महामारीका विरुद्ध आफ्नो बुताले भ्याएसम्म लडिरहेका छन् । समग्र मानव जातिलाई नै यसको विनाशबाट कसरी बचाउने भन्ने धेरै ठुलो चुनौती यतिखेर सबैका अगाडि उपस्थित छ । नेपालमा पनि कोभिड–१९ दिन दिनै चुनौतीका रुपमा अघि बढिरहेको छ ।अहिले सम्म यो महामारी करिब २०५ राष्ट्रहरुमा फैलिसकेको छ । यो महामारी गत डिेसेम्बर २०१९ मा चीनको हुबेई प्रान्तको राजधानी वुहान्बाट विस्फोट भएको थियो । यी हरफ लेखिँदा सम्म विश्व स्तरमा यसबाट संक्रमित हुनेको संख्या १२७४०२२ पुगेको छ । ६९४६८ ले ज्यान गुमाएका छन् भने २६४८०७ जना उपचारबाट निको भएर घर फर्किएका छन् । यीे तथ्यले यो महामारीको भयावहताको तस्वीर प्रस्तुत गर्दछन् । संयुक्त राष्ट्र संघका महासचिव गुटरेसले यो महामारीलाई “दोस्रो विश्व युद्ध पछिको सर्बैभन्दा ठुलो विप

चिरञ्जीवी मास्के । कोरोना भाइरसको महामारीका कारण मानवीय भावनाहरु शिथिल, संकिर्ण र निष्क्रिय बन्दै जाँदा पनि घरको झ्याल र छतबाट समेत चिहाउन नसकिने विसमताबाट थलिएका छौं हामी मानवजातिका वीरभद्र र महाकालीहरु ! * इटलीमा कोरोना संक्रमितको उपचारमा खटिँदाखटिँदै आफैं संक्रमित भएपछि एकजना नर्सले आत्महत्या गरिन् । * फ्रान्सको हेसेन राज्यका अर्थमन्त्रीले कोरोनाको महामारीका कारण आर्थिक व्यवस्थापन चुनौतीपूर्ण बन्दै गएको पीडामा द्रुतगतिमा रहेको रेलको लिकमा हामफालेर आत्महत्या गरे । * लन्डनमा थोरै समयको अन्तरालमा बाबुछोरीको कोरोनाका कारण मृत्यु भएपछि मलामीसमेत भएनन् दहासंस्कारका लागि । * नेपालको बुटवलमा कोरोनाको आशंकित एक युवकको मृत्युपछि न उनको श्रीमतीले शव हेर्न पाइन्, न जीवित श्रीमतीलाई कसैले सहारा दिन नै आए । हो, यस्तै समाचारहरु अनलाइनमा पढेर होम क्वारेन्टाइनमा बितेका छन् विश्वको झन्ड

- रामसिंह श्रीस चीनको वुहान शहरबाट सु? भएको नोभेल कोरोना भइरस (कोभिड–१९) ले आज विश्वमा तहलका मचाइरहेको छ । यो महामारीको ?पमा विश्वभर फैलिरहेको छ । आज विश्वका मानव समुदाय एकातिर र कोभिड–१९ अर्को तिर भएर युद्घ लडिरहेका छन् । युरोप, अमेरिकाका विकसित देशह?मा समेत यो रोग महामारीको ?पमा फैलिरहेको छ । बैज्ञानिकह? यो रोगको औषधीको खोजीमा लागीरहेका छन । तर आज सम्म पत्ता लागेको छैन । त्यस कारण यो रोगको संक्रमण बाट बच्न व्यक्तिगत सतर्कता र समाजिक सम्पर्कको दुरीमा रहनुनै उत्तम विकल्पनै रहेको छ । यो रोगको महामारी बाट बच्न संसारका थुप्रै देशह?ले लकडाउन गरेका छन् । नेपालमा पनि २०७६ चैत्र ११ गते देखी लकडाउन गरिएको छ । कोभिड–१९ आक्रमण बाट बच्न एकातिर व्यक्तिको सचेत पहल चाहिन्छ भने अर्कातिर सरकारको निति र कार्यक्रम र पहलकदमी सहि हुनुपर्दछ । व्यक्तिको सचेत भुमिका र सरकारको सहि नीति र कार्यक्रमको संयोजनबाट

- डा. मोहन खतिवडा अहिले कोरोना भाइरस (कोभिड १९) का कारण विश्व आक्रान्त छ । लगभग सात अर्ब विश्व–जनसङ्ख्या प्रत्यक्ष–परोक्ष यस महामारीबाट प्रभावित भएको छ । धेरै सरकारहरूले आफ्ना नागरिकहरूमाथि आवतजावतमा प्रतिबन्ध लगाएका छन् र ११७ भन्दा बढी मुलुकहरूले त आफ्ना सीमानाकाहरू बन्द गरेका छन् । मानौँ अहिले विश्व नै आणविक युद्धको अवस्थाबाट अघि बढिरहेको छ । यसैबीच महामारीको निरन्तर फैलावट र नियन्त्रणका उपायहरूका सन्दर्भमा कतिपय वास्तविक र धेरै काल्पनिक समाचारहरूले बजार जमाएका छन् । तर यथार्थमा यस प्रकोपबाट मात्र धेरैले ज्यान गुमाइसकेका छन् । सुरुआती प्रकोप चीनको बुहान सहर भए पनि यसको निदान गर्ने अन्तिम सहर कुन हुने हो अहिले नै अनुमान लगाउन कठिन छ । सामान्य चिकित्सकीय निगरानीबाहेक महामारी नियन्त्रणका सबै प्रविधिहरू बेकाम देखिएको सन्दर्भमा मानिस–मानिसबीचको व्यक्तिगत सम्बन्ध, आचरण, जीवनशैली र उपभोगमा स

डा अजयकुमार मिश्र माननीय मुख्यमन्त्री ज्यू, मैले तपाईंको निर्देशन सामाजिक सञ्जालमा पटकपटक सुनें, पढें। एक चिकित्सकको नाताले तपाईंको निर्देशन सुनेर मेरो मन दुख्यो। तपाईंको निर्देशन पटकपटक सुनें, किनकी प्रदेश दुईको स्वास्थ्य नीति मस्यौदा बनाउने क्रममा तपाईंको दिएको वक्तव्य सुन्दा तपाईंले चिकित्सकको दुःख राम्रोसँग बुझेको जस्तो लागेको थियो। तर आज यो निर्देशन सुन्दा पहिलो पटक मन खिन्न भयो। यो निर्देशनबाट तपाईं आफैं विवश भएको महसुस भयो। तपाईंको निर्देशनमा समय आगावै ५० लाखका दरले प्रत्येक जिल्लालाई पैसा तथा खर्च गर्ने अधिकार दिएको सुनें। यदि त्यो सत्य हो र प्रदेश सरकार आवश्यक परेमा अझ पैसा पठाउन तयार रहेको सुन्दा कतै न कतै प्रशासनिक कमजोरी भऐकै हो भन्ने महसुस भयो। चिकित्सक, नर्स तथा स्वास्थ्यकर्मीले पिपिई त परै जाओस् अति आवश्यक साधारण मास्कसम्म नपाएको कुरो तपाईंलाई यसै पत्रमार्फत जानक

नारायण खनाल, मालारानी-३, अर्घाखाँची । रातको बाह्र बजे टिनिन टिनिन मोबाइलमा घण्टी बज्यो कसलाई समस्या परेछ भनेर मोबाइल हेरेको सेभ गरेको नम्बर रहेनछ ,तैपनि देशमा कोरोना आतंक मच्चिएको बेला भएकोले फोन उठाएको त यमलोकबाट यमराजले रहेछ। झसङ्ग भएँ,के भनौं सातोपुत्लो गयो । आत्तिएर के भनौं के भनौ भन्ने भए र होला शायद नजानेर नै दर्शन भनेछु। आशिर्वाद चाहिएर होला मुर्ख, मेरो शर्त पूर्ण पालना गरे, आशिष दिउँला नत्र ?भन्दै हप्काए मजाले। यता मेरो ज्यान थरथर भएको थियो , कस्तो भने आफू चढेको रुख ढल्न लागेको थाहा पाएपछि , उहीँ रुखका हाँगा बेस्सरी समातेमा बाँचिएला जस्तो भान भइरहेको थियोे। जेनतेन साहस बटुलेर हजुरले किन फोन गरिबक्सेको भनेर सोधेको त हप्काउँदै उनले भने ” संसारभर कोरोना भाइरस COVID-19को आतंक मच्चिएको छ तेरो गति देख्दा टिठलाग्छ , छुसछुस अरुका घर जाने,लखरलखर बाटोमा हिड्ने अनि स्वास्थ्यका नियम न