स्वास्थ्य

नेपाल सरकारले फागुन २३ देखि ५५ वर्षभन्दा माथिकालाई कोभिड–१९ विरुद्धको भ्याक्सिन दिने घोषणा गरिसकेको छ। जतिजति यो मिति नजिकिँदै छ, त्यति नै धेरैका मनमा एकपछि अर्को प्रश्न उठ्ने क्रमपनि जारी छ। विविध प्रश्नमध्ये एस्पिरिनको (रगत पातलो गराउने उद्देश्यले प्रयोग गरिने औषधि) लामो समयदेखि नियमित सेवन गर्नेले यो भ्याक्सिन लिन मिल्छ कि मिल्दैन भनेर सोध्ने सबैभन्दा बढी भएको यो पंक्तिकारले अनुभव गरेको छ। नेपालमा धेरै ज्येष्ठ नागरिकले लामो समयदेखि प्रयोग गरेका औषधिमध्ये एस्पिरिन पनि एक हुने गरेको छ। एक तथ्यांकले देखाए अनुसार विश्वमा नै कोभिड–१९ विरुद्धको भ्याक्सिन लगाउनुअघि सर्वाधिक खोजिने/सोधिने प्रश्नमध्ये यो प्रश्न पनि परेको छ। हाल अक्सफोर्ड/एक्स्ट्राजेनेकाले विकास गरेको तथा भारतको सेरम इन्स्टिच्युट अफ इन्डियाले उत्पादन गरिरहेको भ्याक्सिन ‘कोभिसिल्ड’ नेपालमा प्रयोग हुँदै आइरहेको छ। सो भ्याक

काठमाडौं, फागुन २२, २०७७ शरीरको शुद्धीकरण गर्न एवं रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउने प्राकृतिक विधि पञ्चकर्म नेपालमा पनि लोकप्रिय भइरहेको छ । आयुर्वेदप्रतिको आस्था विश्वास हराए पनि पञ्चकर्म विधिले धेरै पुरानो रोग निको गरेको आयुर्वेदिक चिकित्सकको दाबी छ । शरीरलाई शुद्ध बनाउन र रोगव्याधीबाट थलिएकालाई पुनर्जीवन दिनका लागि उपयोगी मानिने पञ्चकर्मप्रति सर्वसाधारणको आकर्षण बढ्दै गएको राष्ट्रिय आयुर्वेद अनुसन्धान तथा तालिम केन्द्रको कार्यकारी निर्देशक डा. रामआधार यादवले बताए । डा. यादवले पञ्चकर्म प्रक्रिया रोगी नभई निरोगी व्यक्तिलाई समेत भविष्यमा हुन सक्ने जोखिमलाई न्यूनीकरण गर्न सघाउने धारणा व्यक्त गरे । राष्ट्रिय आयुर्वेद अनुसन्धान तथा तालिम केन्द्रका काय चिकित्सा डा. सिर्जना श्रेष्ठले पञ्चकर्म विधिले बिरामीको पीडा कम गर्नुका साथै रोगीलाई पनि निको पारेको बताए । यो एक प्रकार आयुर्वे

फागुन २०, २०७७ काठमाडौँ । अर्थ मन्त्रालयले ३१३ वटा स्थानीय तहमा निर्माणाधीन स्वास्थ्य केन्द्रका लागि एक अर्ब आठ करोड ५३ लाख रुपियाँ ससर्त अनुदान निकासा गरेको छ । अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेलले वडास्तरीय स्वास्थ्य सेवा केन्द्रका निर्माणाधीन भवनहरूको दायित्व भुक्तानीका लागि स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयको प्रस्तावमा रकम निकासा गर्न स्वीकृति दिएका हुन् । स्वास्थ्य केन्द्र नरहेका हरेक स्थानीय तहका वडामा स्वास्थ्य केन्द्र निर्माण गर्ने सरकारी योजनाअनुसार अहिले दुई हजार ६२६ वडामा स्वास्थ्य केन्द्र निर्माणको काम भइरहेको छ । अर्थ मन्त्रालयले यस्ता स्वास्थ्य केन्द्र निर्माणका लागि करिब ५८ अर्ब रुपियाँ स्रोत सुनिश्चित गरिसकेको छ । अर्थ मन्त्रालयका प्रवक्ता सुमन दाहालले चालू आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा स्वास्थ्य केन्द्र निर्माणका लागि चार अर्ब २० करोड रुपियाँ विनियोजन गरिएकोमा यसअघि दुई

करुणा कुँवर, मनोविद् डरको प्रस्पेक्टिभ पनि धेरै खालको हुन्छ। सुरुसुरुमा धेरै क्षति पु¥याउँछ कि भन्ने सोचाइ थियो। त्यो सोचाइले मानिस डराएका पनि थिए। इटालीमा धमाधम मानिसको मृत्यु भएको, शव व्यवस्थापनमा समस्या भएको, त्यहाँको संसदको लागि अप्ठेरो समय भएको जस्ता कुराहरु समाचारमा पढ्न र हेर्न पाइएको थियो। त्यो कुराले निकै अत्यास गराएको थियो। त्यहाँको जस्तै भयाभह स्थिति आउँछ कि भन्ने पनि लागेको थियो। दसैंको समयमा महामारी देखियो। त्यसले मानिसमा डर देखियो। ओहो, यो त बढ्दो रहेछ। मानिसलाई गाह्रो पनि बनाउँदो रहेछ भन्ने पनि देखियो। त्यसपछिको समयमा भने कोभिड–१९ सँग कसरी जोगिने त भन्ने कुरा बुझिँदै गयो। त्यसैले मानिस सामान्य बन्दै गयो। अहिले कोभिड छ, लाग्न पनि सक्छ तर यसबाट बच्न सकिन्छ भन्ने आइडियाहरु थाहा पाउन थालेको जस्तो लाग्छ। अरु उपाय छैन, लागिहाल्यो भने केयर गर्ने, गाह्रो भए मात्र अस्पताल जा

१९ फाल्गुन २०७७ वासिङ्टन, (एजेन्सी) । अमेरिकाका एकजना वरिष्ठ स्वास्थ्य अधिकारीले नयाँ विकसित स्वरूपको कोरोना भाइरसले महामारीलाई चौथो चरणको भयानक अवस्थामा पुर्‍याउन सक्ने चेतावनी दिएका छन् । अमेरिकी रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम केन्द्र (सीडीसी) की अध्यक्ष डा. रोचेल्ले वालेन्स्कीले भनेकी छन् ‘म अहिलेको पछिल्लो कोभिड–१९ को तथ्यांक देखेर निकै चिन्तित छुं । गत साता प्रतिदिन करिब सत्तरी हजार व्यक्ति संक्रमित हुने गरेको पाएका छौं । सोही अवधिमा हरेक दिन करिब दुई हजार जनाको ज्यान जाने गरेको थियो । यस्तो बेलामा नयाँ स्वरूपका कोरोनाको महामारी थपिँदा हामीले अलि राम्रो बनाइसकेको स्थिति निकै अनियन्त्रित हुन सक्छ । नयाँ कोरोना वास्तवमै हाम्रो जनता र प्रगतिका ठूलो चुनौती हो ।’अहिले विश्वमा थरिथरिका नयाँ विकसित रूपका कोरोना भाइरस फैलिरहेको छ । तर, स्वास्थ्य विशेषज्ञहरू विशेषगरी संयुक्त अधिराज्य अमेरिका,

फागुन १८, २०७७ बाजुराको कोल्टी प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा फागुन ७ गते शुक्रबार पहिलो पटक अप्रेसन गरी आकस्मिक प्रसूति गराइयो। तीन दिनदेखि व्यथा लागेर प्रसूति हुन नसकेकी मुगुको खत्याड गाउँपालिका-१० की निर्मला चदाराको बाजुराको कोल्टीमै अप्रेसन गरेर बच्चा निकालिएको हो। यसअघि यस्तै जटिल प्रकारको प्रसूति गराउन नेपालगञ्ज, सुर्खेत लगायत सुविधासम्पन्न स्थानमा रिफर गर्नुपर्ने बाध्यताका बीच गत शुक्रबार पहिलो पटक बाजुराको कोल्टी प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमै कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानबाट खटिएका डाक्टरहरुको टोलीले अप्रेसन गरेर प्रसूति गराइएसँगै सबै स्थानीयमा खुसी छाएको छ। आत्मविश्वास र चैतन्यको भाव समेत सम्प्रेषित भएको छ। २९ वर्षीया निर्मलाले चौथो सन्तानको जन्म दिँदै थिइन्। व्यथा लागेको पहिलो दिन घरमै सुडेनीको सहायताले प्रसूति गराएका उनीहरुले दोस्रो दिन बोकेर रातापानी प्राथमिक स्वास

फागुन १८, २०७७ काठमाडौं- प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले झापाको बिएन्डसी अस्पताललाई मेडिकल कलेजको सम्बन्धन दिने प्रक्रिया अगाडि बढेको जानकारी दिएका छन्। बिएन्डसीले निर्माण गरेको पूर्वाञ्चल क्यान्सर अस्पतालको उद्घाटनका लागि झापा पुगेका प्रधानमन्त्री ओलीले मेडिकल कलेजको सम्बन्धनको प्रक्रिया अगाडि बढेको जानकारी दिएका हुन्। उनले बिएन्डसीलाई काठमाडौं विश्वविद्यालयले सम्बन्धन दिन लागेको जानकारी पनि दिए। 'बिएन्डसी टिचिङ अस्पताल बनाउने काम अगाडि बढिसकेको काम उनै दुर्गा प्रसाईंलाई थाहा छ। यो काम अगाडि बढिसक्यो,' प्रधानमन्त्री ओलीले भने, 'अब यो अस्पताल अस्पतालका रुपमा मात्र होइन, शिक्षण अस्पतालको रुपमा हुन्छ। केही समयभित्रै शिक्षण अस्पतालका रुपमा अगाडि बढाउन हामीले प्रक्रिया अगाडि बढाइसकेका छौं। यसको सम्बन्धन काठमाडौं विश्वविद्यालयले दिँदै छ।' मेडिकल कलेजको सम्बन्धनका लागि चिकित्सा शिक्षा

काठमाडौं ,फागुन १७, २०७७ सरकारले कोरोनाभाइरसविरुद्धको कोभिसिल्ड खोप थप ५० लाख डोज खरिद प्रक्रिया अगाडि बढाएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका सचिव लक्ष्मण अर्यालले खरिद प्रक्रिया सुरु गरिएको जानकारी दिए । त्यसपछि कोभ्याक्स सुविधाअन्तर्गत प्राप्त हुने खोप उपलब्ध गराइनेछ । त्यसले २० प्रतिशत जनसंख्यालाई पुग्ने जनाइएको छ । दोस्रो पटक कति मूल्यमा खोप खरिद गर्न लागिएको भन्ने यकिन भइसकेको छैन । ‘सेयरजस्तै उत्पादन कम्पनीले खोप मूल्य बढाउन पनि सक्छन् । तर, हामीले बजारको मूल्यभन्दा सस्तोमा पनि खरिद गर्न सक्छौँ,’ सचिव अर्यालले भने । यसअघि भारतको सेरम इन्स्टिच्युटसँग चार डलरका दरमा २० लाख डोज खरिद गर्ने सम्झौता भएको थियो । अग्रिम भुक्तानी गरिएको उक्त खोप १० लाख डोज मात्र ल्याइएको छ । अन्नपूर्ण पोष्ट दैनिकमा छ ।  

१५ फाल्गुन २०७७ न्युज अफ नेपाल, काठमाडौँ । कोरोना महामारीका कारण विश्वभर पछिल्लो २४ घण्टामा ९ हजार ३३६ जनाको मृत्यु भएको छ । यससँगै मृत्यु हुनेको कल संख्या २५ लाख २८ हजार ३६ पुगेको छ । यस्तै, सोही अवधिमा ३ लाख ८२ हजारभन्दा धेरै संक्रमणमुक्त भएका छन् । योसँगै विश्वभर संक्रमणमुक्त हुनेको संख्या ८ करोड ९५ लाख १९ हजार ५२३ पुगेको छ । त्यस्तै, पछिल्लो २४ घण्टामा मात्रै थप ४ लाख १८ हजारभन्दा धेरैमा संक्रमण पुष्टि भएको छ । योसँगै संक्रमित संख्या ११ करोड ३९ लाख ६१ हजार ४०५ पुगेको छ । हाल विश्वभरका आइसोलेसन तथा वारेन्टाइनमा रहेका सक्रिय संक्रिमतको संख्या २ करोड १९ लाख १३ हजार ८०६ रहेको वर्ल्डोमिटर्सले जनाएको छ । जसमध्ये ९१ हजार ४१८ जनाको अवस्था गम्भीर रहेको छ । कोरोनाको चपेटामा परेको अमेरिकामा हालसम्म पाँच लाख २२ हजार ८५२ जनाको मृत्यु भइसकेको छ । यस्तै, ब्राजिलमा २ लाख ५२ हजार ९८८ जना,

मुखको हड्डी अड्किँदा मुख खोल्ने क्रममा कान नजिक कटकट आवाज आउने, थकाइ महसुस हुने र घाँटीको मांसपेसीमा दुखाइ हुन्छ। मानिसको अनुहार विभिन्न हड्डीका जोर्नीहरुले बनेको हुन्छ। तर हामी हातखुट्टाको जोर्नीको बारेमा हामी जति सचेत छौं, अनुहारको जोर्नीको बारेमा त्यति छैनौं। टेम्पोरोम्यान्डिबुलर जोइन्ट, जसको संक्षिप्त रुप टिएमजे भनेर पनि चिनिन्छ। यसले हाम्रो खोपडी र जबडालाई जोडेर राखेको हुन्छ। यो जबडा खाना खाँदा, बोल्दा, श्वास फेर्दा चल्ने गर्छ। शरीरका विभिन्न जोर्नीहरुमध्ये अनुहारको यो भाग पनि निकै महत्वपूर्ण छ। कतिपयको त मुख खोल्ने क्रममा कानमा कटकट आवाज समेत आउँछ। कुनै साह्रो खानेकुरा खाँदा यो जोर्नीमा बल पुग्छ। यो जोर्नी खोपडी र मुखको तल्लो भागसँग जोडिएको हुन्छ। यो दुई जोर्नी एक साथ चल्ने हुँदा एउटामा समस्या आउँदा अर्कोलाई असर गर्छ। सामान्यताः धेरै मानिसको मुखको जबडामा विभिन्न समस्या