कृषि र किसान

काठमाडौं ,कात्तिक ९, २०७८ दूध र मासुका लागि पालिने भैँसीको बेमौसमी प्रजनन गराउन नेपालका विज्ञहरू सफल भएका छन् । कृषि तथा वन विश्वविद्यालयले लामो समयदेखि भैँसीको बेमौसमी प्रजनन गराउन गरेको अनुसन्धान सफल भएको मुख्य अनुसन्धानकर्ता प्राडा भूमिनन्दन देवकोटाले बताए । “हामी बेमौसमी भैँसी प्रजननमा सफल भएका छौँ”, चितवनमा जारी एसिया भैँसी सम्मेलन आयोजक समितिका अध्यक्षसमेत रहेका भैँसीसम्बन्धी विज्ञ प्राडा देवकोटाले भने, “विगत पाँच वर्षयता नेपालका विभिन्न ठाउँका दुई सय भैँसीमा गरिएको अनुसन्धानमा ९४ वटा भैँसीलाई बेमौसमी प्रजनन गराउन सफल भएका छौँ । यो कुल प्रजननको ४७ प्रतिशत हो ।” गोरखापत्र दैनिकमा  छ । नगद पशुधनका रूपमा लिइने भैँसीको मुख्य प्रजनन मौसम साउनदेखि मङ्सिरसम्म हो । यो बेला हरियो घाँस र पोषणयुक्त खानेकुराका साथै वर्षात्मा सजिलै पानीमा आहाल खेल्न पाउने भएकाले भैँसीको प्रजनन मौसम मानिन्छ

काठमाडौं ,कात्तिक ८, २०७८ धान भित्र्याउने बेलाको वर्षा र बाढीपहिरोले मुलुकभर धानबालीमा सवा आठ अर्ब रूपैयाँ बराबरको क्षति भएको छ। गत साताको वर्षाले काटेर सुकाएको धान डुबेर नष्ट हुनुका साथै काट्न तयारी अवस्थामा रहेको धानमा समेत क्षति पुगेको थियो। कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले आइतबार सार्वजनिक गरेको तथ्यांक अनुसार मुलुकका सातै प्रदेशमा गरी धानबालीमा ८ अर्ब २६ करोड ८० लाख रूपैयाँ बराबर क्षति पुगेको हो। मन्त्रालयका अनुसार सबैभन्दा बढी क्षति लुम्बिनी प्रदेशमा भएको छ। लुम्बिनी एक्लैमा ४ अर्ब ५१ करोड बराबरको धान नष्ट भएको छ। यो कुल क्षतिको आधाभन्दा धेरै हो। लुम्बिनीपछि सबैभन्दा बढी क्षति सुदूरपश्चिम क्षेत्रमा एक अर्ब ९१ करोड रूपैयाँ बरारबरको क्षति भएको हो। सबैभन्दा कम क्षति बाग्मतीमा ५ करोड ८० लाख रूपैयाँ बराबरको छ। मन्त्रालयका अनुसार सातै प्रदेशमा गरी ३ लाख २५ हजार २ सय ५८ मेट्रिक

काठमाडौं ,कात्तिक ६, २०७८ आइतबारदेखि परेको अविरल बर्षाका कारण धानबालीमा परेको क्षतिबारे प्ररम्भिक विवरण आउन थालेका छन् । हालसम्म प्राप्त विवरणमा तीन वटा प्रदेशमा मात्रै सात अर्ब २२ करोड रुपैयाँ बराबरको धानबाली नष्ट भएको कृषि तथा पशुपंक्षी विकास मन्त्रालयले जनाएको छ । मन्त्रालयका प्रवक्ता प्रकाशकुमार सञ्जेलले दिएको जानकारी अनुसार सुदूरपश्चिम,लुम्बिनी र प्रदेश १ बाट प्राप्त प्रारम्भिक विवरण अनुसार उक्त क्षति भएको हो । यी तीन प्रदेशमा ६७ हजार ९१९ हेक्टर क्षेत्रफलमा लगाइएको धानबालीमा बाढी र बर्षाले क्षति पु(याएको संजेलले बताउनुभयो । बर्षाका कारण एक लाख ९८ हजार ५२१ हेक्टर क्षेत्रफलमा लगाईएको धानबालीमा असर मात्र परेको छ । दुई लाख ५८ हजार ९२ मेट्रिकटन धान बर्षातका कारण क्षति भएको प्रारम्भिक अनुमान रहेको सञ्जेलले बताए । अनुमानित विवरणमा लुम्बिनी प्रदेशका बाँके ,बर्दिया,कपिलबस्तु र रुपन्देही

काठमाडौं,कात्तिक २, २०७८ कात्तिकको सुरुमा परेको पानीले देशव्यापी रूपमा धानबालीमा ठूलो क्षति पु¥याएको छ । सबैभन्दा बढी सुदूरपश्चिम र क्रमशः पूर्वमा क्षति पुगेको छ । तराई र पहाड सबैतिर पाकेको र काटेको धान खेतमै डुब्दा र केही ठाउँमा बगाउँदा किसान मारमा परेका छन् । सुदूरपश्चिम क्षेत्रको अन्न भण्डारका रूपमा परिचित कैलाली र कञ्चनपुर जिल्लामा मनसुन सकिएपछि फर्केको वर्षाले धानबालीमा ठूलो नोक्सान भएको छ । आइतबारदेखि लगातार वर्षा भइरहेको छ । कैलालीमा ५० प्रतिशत धान अझै खेतमा रहेको छ भने कञ्चनपुरमा ३० प्रतिशत काट्न बाँकी छ । कैलालीमा क्षतिको यकिन हुन नसकेको भए पनि कञ्चनपुरमा १० देखि १५ प्रतिशत धानमा क्षति पुगेको अनुमान छ । कालीकोटका विभिन्न स्थानका खेतमा पाकेर काटेको मार्सी धान खेतमै डुबेको छ । गएरातिदेखि परेको निरन्तरको पानीले गर्दा काटेको धान खेतमै डुबेको हो । बादल मडारिएको देखे पनि किसानले

काठमाडौं ,असोज २४, २०७८ उखु किसानहरूले अहिलेसम्म पनि भुक्तानी पाएका छैनन् । २०७१ सालदेखिकै करिब १३ करोड रुपैयाँ उद्योगीले अझै पनि किसानलाई दिएका छैनन् । बक्यौता रकम तुरुन्तै नदिए दसैंपछि आन्दोलन चर्काउने उखु किसान संघर्ष समितिका संरक्षक राकेश मिश्रले बताए। ‘हिन्दुको दसैं जस्तो ठूलो चाडपर्वमा पनि किसानलाई भुक्तानी दिइएको छैन,’ उनले भने। अन्नपूर्ण चिनी मिल सर्लाहीले किसानको ६ करोड तिर्न बाँकी छ। श्रीराम सुगर मिल रौतहटले तीन करोड भुक्तानी अझै गरेको छैन। इन्द्र सुगर मिल नवलपरासी र लुम्बिनी चिनी मिलले किसानको दुईरदुई करोड दिएका छैनन्। गत वर्ष किसानलाई ९० करोड भुक्तानी दिन बाँकी थियो। समस्या समाधानका लागि सरकारले उद्योग, कृषि र अर्थ मन्त्रालय सम्मिलित एक कार्यदल बनाएको थियो। ९० करोडमध्ये २५ करोड विवादित भनिएको थियो। ६५ करोड भुक्तानी गर्न उद्योगी सहमत भएका पनि थिए। तर, कैयौं पटकको आन्दोलनप

२३ आश्विन २०७८ newsofnepal चितवन । अण्डाको उत्पादन घटेसँगै मूल्यमा वृद्धि भएको छ । दैनिक ४५ लाख हाराहारी उत्पादन हुने अण्डा अहिले घटेर ३५ लाख हाराहारीमा झरेसँगै मूल्य बढेको हो । नेपालमा दुई हजार ७०० हाराहारी पोल्ट्री फर्म छन् । नेपाल अण्डा उत्पादक सङ्घका अध्यक्ष शिवराम केसीका अनुसार नोक्सान बढेपछि धेरै किसान विस्थापित भएसँगै उत्पादन घटेको हो। उहाँले भन्नुभयो, “साना किसान विस्थापित भएका छन् ठूला स्थापित हुँदैछन् ।” अण्डा उत्पादन क्षेत्रमा मात्रै ४० हजार हाराहारीले रोजगारी पाएको उहाँको भनाइ छ । नेपालमा अण्डामा आत्मनिर्भर छ । ठूला फर्म सञ्चालनमा आएसँगै साना विस्थापित हुँदासमेत मागलाई जेनतेन धान्दै आएका छन् । आज नेपालमा विश्व अण्डा दिवस मनाइएको छ । यसै सन्दर्भमा पोल्ट्री व्यवसायी मञ्चले सन्देश प्रवाह गर्दै अण्डाको उपभोग बढाउन आह्वान गरेको छ । सन्देशमा अण्डामा पाइने एन्टी अक्सिडेनटले

काठमाडौं ,असोज २१, २०७८ उत्तरी नाका तातोपानीबाट नेपाल ल्याउन लागिएको १० हजार मेट्रिकटन (मेटन) युरिया मल नाकामै रोकिएको छ । हाल तरकारी बालीका लागि आवश्यक रासायनिक मलको अभाव टार्न र हिउँदेबाली गहुँका लागि समेत अभाव हुन नदिन उत्तरी नाकाबाट ल्याउन लागिएको युरिया मल नाका अवरोधका कारण रोकिएको हो । सिल्क मार्केट नामक नेपाली कम्पनीले १० हजार मेटन युरिया मल १० दिनअघि ल्हासा पार गराएर सिगात्से भन्ने स्थानमा ल्याइपुर्‍याएको भए पनि नाकामा भएको असहजताका कारण नेपाल भित्र्याउन सकेको छैन । कृषि सामग्री कम्पनी लिमिटेडले १० हजार मेटन युरिया र ५ हजार मेटन डीएपीसहित कुल १५ हजार मेटन रासायनिक मल उत्तरीनाकाबाट ल्याउन लागेको भए पनि ५ हजार मेटन डीएपी भने नाकामा आइपुग्न अझै केही दिन समय लाग्ने भएको छ । कम्पनीले यसअघि दिएको जानकारीअनुसार असोज अन्तिम सातासम्म सबै मल विक्रेताको डिलरसम्म पुर्‍याइसक्ने योजना थिय

डा. केदार कार्की/सेवा निवृत्त पशुचिकित्सक  तस्बिर : हेफर इन्टरनेशनल नेपाल नेपालजस्तो कृषिप्रधान देशको अर्थव्यवस्थामा पशुधन एवम् पशुपालनको महत्वपूर्ण स्थान छ । कृषिप्रधान देशको अर्थव्यवस्थामा पशुधन एवम् पशुपालनको महत्वपूर्ण स्थान छ । बाख्रा पालन हाम्रो देशको प्राचीन व्यवसाय मानिन्छ । कुरा चाहे दुधको होस् वा मासुको । हाम्रो देशको गरीब किसानका लागि बाख्रा भन्दा राम्रो कुनै अर्को पशु छैन । ठूला पशु जस्तै गाई, भैंसी आदिको शारीरिक आवश्यकता एवम् हेरचाह धेरै महँगो पर्ने हुन्छ । यस्तोस्थितिमा साना एवम् गरिब सिमान्तकृत किसानहरुकालागि बाख्रा पालन धेरै सरल एवम् लाभप्रद व्यवसाय हुन आउँछ । बाख्राको यिनै गुणहरुका कारण यीनलाई गरिबको गाई भनिन्छ । नेपालमा उपलब्ध सबै किसिमको कठीन वातावरणीय परिस्थितिहरु एवम् उचित आहारको अभावमा पनि बाख्राहरुमा उत्पादन गर्ने विलक्षण क्षमता हुन्छ । बाख्रालाई घरका साना

रातो केरा रातो-बैजनी छालाको साथमा केराका प्रजातिहरूको समूह हो। केही साधारण क्याभेन्डिश केरा भन्दा साना र प्लम्पर हुन्छन्, अरूहरू धेरै ठूला हुन्छन्। पाक्दा, कच्चा रातो केरामा जुन हल्का गुलाबी रंगमा हुन्छ। तिनीहरू पनि पहेंलो क्याभेन्डिस प्रजातिहरू भन्दा नरम र मीठो हुन्छन्, केहि हल्का रास्पबेरी स्वादको साथ। धेरै रातो केराहरू पूर्वी अफ्रिका, एसिया, दक्षिण अमेरिका र संयुक्त अरब एमिरेट्सका उत्पादकहरूले निर्यात गरेका छन्। तिनीहरू अमेरिकामा कामोत्तेजक रसको रूपमा, भारतमा एक मनपर्ने जातको साथ सारारीक क्षेमता र उर्वरता बढाउन र र यसको बेचबिखन विश्वभरि नै हुन्छ। रातो केरा पकाउँदा गहिरो रातो वा मरुन बोक्रा हुन्छ, र अप्रशोधित र थोरै नरम भएको बेला खान उत्तम हुन्छ। यस प्रजातिमा पहेंलो केरा भन्दा बिटा क्यारोटीन र भिटामिन सी को मात्रा धेरै हुन्छ। पहेंलो केरा जस्तै, रातो केरा कोठाको तापमानमा केहि दिनमा पाक्छ

रातोपाटीन्युज, सिन्धुपाल्चोक । बाह्रबिसे नगरपालिका-२ कर्थलीमा सिचाँइ कूलो निमार्णले २० हजार रोपनी खेतबारीमा सहज रुपमा पानी उपलब्ध भएको छ । नेपाली काँग्रेस बाह्रबिसे नगरसभापति रेशम तामाङको नेतृत्वमा असार मसान्तमा गुए वन काभ्रे बसेरी सिचाई योजनामार्फत कूलो निमार्ण भएको थियो । उक्त कूलो निमार्णले कर्थलीको काभ्रेदेखि बसेरीसम्मका एक सय ४० घरधुरीले सिचाँइ सुबिधा पाएको समाजसेवी समेत रहेका तामाङले जानकारी दिनु भएको छ । अहिले सो स्थानका कृषकहरुले धान, काउली, गोलभेडा, बन्दा, आलु जस्ता बिभिन्न तरकारी खेती र नगदेबालीमा सहज रुपमा सिचाँई गर्न पाएको सभापति तामाङले बताउनु भयो । नगरसभापति तामाङको पहलमा बागमती प्रदेश सरकारबाट सिचाँई कूलो निमार्णका लागि ८५ लाख रुपियाँ प्राप्त भएको थियो । तीन किलोमिटर कूलो निमार्ण भएको छ । सो कारण कर्थलीबासी हर्षित भएका छन् । स्थानीय कृषक धन बहादुर तामाङले कूलो निमा