कृषि र किसान

१७ साउन २०७८ काँकरभिट्टा । मेचीनगर नगरपालिकाले विभिन्न कृषियन्त्र तथा उपकरण वितरण गरेको छ । नगरपालिकाले आइतबार एक कार्यक्रम गरेर विभिन्न कृषक, कृषि फर्म, कृषक समूह, कृषि सहकारीहरुलाई कृषियन्त्र तथा उपकरणहरु हस्तान्तरण गरेको हो । नगरप्रमुख विमल आचार्यले कृषि क्षेत्रमा अब परम्परागत तरिकाले भन्दा पनि आधुनिक कृषि यान्त्रिकरणको प्रयोगले मात्र सफल हुन सकिने भन्दै त्यसतर्फ नगरपालिकाले कदम चालेको बताए। नगरपालिकाले ४० लाख ५२ हजार ८ सय रुपैयाँका किसानहरुलाई लागतको ५० प्रतिशत अनुदानमा आधुनिक कृषियनत्र औजार वितरण गरेको हो । नगरपालिकाका १५ वटै वडालाई यो कार्यक्रमले समेटेको छ । कृषक, समूह, फार्म र सहकारी गरी ९८ वटा छनौट भए पनि अनुदान प्राप्त गर्नेको संख्या ६८ रहेको छ ।वितरण गरिएका कृषियन्त्र औजारमा हाते ट्याक्टर २७, कुटि काट्ने मेशीन ४७, मकै गोड्ने मेसीन ६ , व्हील व्यारो १२ तथा धान काट्ने मेसीन

कुलप्रसाद सुवेदी / सेवानिवृत्त,कृषिविज्ञ  एसेरोलाको परिचय : एसेरोलाको चल्तीको नाम वार्वाडोस चेरी (Barbados Cherry), वेष्ट इन्डियन चेरी वा सिरेजा (Cereza) हो भने वनस्पतिक नाम माल्पिजिएसि पुनिसिफोलिया (Malpighiacaepunicifolia L.) हो । यसको विरुवा अनार जस्तै हिउँदमा पात झर्ने पतझड (Deciduous) प्रकृतिको १५ फिटसम्म अग्लो हुन्छ । हिउँदमा यसको ९० प्रतिशत सम्म पात झर्दछ । समुन्द्र तटिय तथा नदीको किनार क्षेत्रमा काँडादार विरुवाहरू हुर्किएको स्थानमा यसको रैथाने प्रजातिहरू (bushy, shrub) हुर्के, बढेको र फैलिएको पाइन्छ । यो विरुवा रुख्खा–सुख्खा स्थानमा हुर्कन बढ्न सक्दछ तर धेरै तुषारोजन्य चिसो सहन सक्दैन र —१ (माइनस एक) डिगी्र सेल्सियस भन्दा न्युन तापक्रम भएमा विरुवालाई नोक्सानी पुग्दछ । ऐतिहासिक लिखतको आधारमा यसको उत्पत्ति युकाटनमा भएको र मेक्सिको हुँदै दक्षिण टेक्सास तथा जापानसम्म फैलिएको भ

ordyceps Sinensis), the rare caterpillar fungus, is a special type of ento-patho creature known as” summer grass – winter insect”. Yarsagumba is the world’s most expensive herbal medicine worth as much as $100 per gram. It is formed when a parasitic fungus infects and mummifies the caterpillar of a moth. Before the rainy season begins, spores of Cordyceps settle on the heads of caterpillars that live underground. The fungus gets so much into the body of the caterpillar that it grows out through the head and drains all the energy from the insect and ultimately the insect dies. It is 4 to 12 cm in length,looks like a yellowish sun-dried plant with a brownish stick at one end. It can be eaten plain or powdered, mixed with milk and water. It’s taste is fairly sweet or flavorless, which allows

Agriculture is one of the essential requirements to produce food. Assuming we take a gander at the whole ecosystem, then agriculture seems to be both the cause and victim of water scarcity. The green revolution had a noteworthy impact on the world’s food production, however, it’s likewise become the rationale for land infertility, which thus become the reason for unnecessary water utilization and demonstrated groundwater loss. As per Food and Agriculture Organization (FAO), excessive utilization of water has affected the sustainability of livelihoods hooked into agriculture and water. There’s a worldwide demand to vary from conventional farming to sustainable farming systems, like Zero Budget Natural Farming (ZBNF). ZBNF has been defined as the farming technique that believes in the nat

८साउन २०७८ काँकरभिट्ट ÷ झापाको मेचीनगरस्थित एउटा सामुदायिक विद्यालयले शुक्रबारबाट विद्यालय परिसरमा पशुपंक्षी उपचार क्लिनिक तथा प्रशिक्षण केन्द्र सञ्चालनमा ल्याएको छ । झापाको मेचीनगर —१० स्थित धुलावारी माध्यमिक विद्यालयले मेचीनगर नगरपालिकाको सहकायृमा सञ्चालनमा ल्याएको पशुपंक्षी उपचार क्लिनिक तथा प्रशिक्षण केन्द्रको मेचीनगर नगपालिकाका प्रमुख विमल आचार्यले उद्घाटन गरेका थिए । उद्घाटनसत्रमा बोल्दैं नगर प्रमुख आचार्यले अबको शिक्षा प्राविधिक भएकाले हरेक क्षेत्र प्राविधिक मैत्री बन्नु पर्नेमा जोड दिए । यस केन्द्रबाट नगरभरिका सवै किसानहरु लाभावन्तित हुने भन्दैं यसका लागि स्थानीय सरकारको साथ सहयोग सदैव रहने आचार्यले बताए । यस केन्द्रबाट उत्पादन भएका जनशक्तिलाई उचित व्यवस्थापनमा नगर सरकार लाग्ने बताउदैं अब हरेक दक्ष जनशक्तिलाई प्रयोग गर्न जोड दिएका थिए । विद्यालयका सहायक प्रधानध्यापक तेजप्र

राजेन्द्र प्रसाई झमझम यसैगरी अझ ठुलो दर्के झरी हुन्थ्यो१जस्तै पानीझरी किन नहोस गोरु राँगा नार्नै पर्थ्यो।हलो जोत्नै पर्थ्यो।कोदालो चलाउनै पर्थ्यो।आजभोलि धान रोपाइँको मौसम छ।कति रोपिइसके कति रोपिंदैछन।म सम्झन्छु उतिबेलाको रोपाइ कति प्राकृतिक थियो अनि कति रसिलो,मिठो१आहा१उति बेलाको बर्खे खेतीको काम,जति कठिन दुख नै किन नहोस्,काममा आनन्द हुन्थ्यो१दुखमा पनि मजा आउँथ्यो।पानीले भिजेको जीउ,जाडो हुन्नथ्यो तै पनि जाँगर चल्थ्यो।दिक्क लाग्दैनथ्यो।बिहानदेखि पानीले भिजेको शरीर बाह्रबजे घर आएपछि ओभाउँथ्यो वा जिउमै लुगा सुक्थे।अचेलजस्तो होइन उतिबेला पानी अलि बढि नै पर्थ्यो।दर्केझरी हात्तीसुँढे वर्षा हुन्थ्यो।घुम ओढेर जोत्नुपर्थ्यो।कहिले कठोर निर्मम घाम लाग्थ्यो,खप्नै नसकिने गरी।तैपनि काममा आनदै लाग्थ्यो हलामा लुँडी लाग्थ्यो,फाल्दा खुट्टामा फालीले घोच्ने डर।फेरि पाटि फुस्किन्थ्यो ढुङ्गा खोजेर पाटी ठोक्य

सुशीला रेग्मी  रामपुर ‘असारलाई भनी कुटेका चिउरा चैतैमा घुन लाग्यो, छोरीलाई सुख छ भन्थ्यौ नि बाबा मेलैमा जुन लाग्यो ।’ पाल्पा रामपुरका कृषक लक्ष्मी तिवारीलाई यसरी गीत गाएर पञ्चेबाजाको तालमा दिनभर धान रोपाइँ गरेको याद झल्झली आउने गर्छ । त्यस समयमा उनले रोपाइँलाई एउटा ठूलो पर्वका रुपमा पनि लिने गरेका छन् । असारे भाकामा आफ्ना साथीसङ्गीहरुसँग दिनभर गीत गाएर धान रोप्दा मेलो सकेको पनि उनलाई पत्तो हुँदैनथ्यो । धेरै परको पनि होइन । आजभन्दा दुई दशकमात्र अघिको स्मरण हुन्छ उनलाई । बाजे रोपाइँ (पञ्चेबाजा बजाउँदै गीत गाएर बाजाको तालमा गरिने रोपाइँ) गरेर आफ्ना साथीसँग हिलो खेलेर रमाइलो गरेको अनुभव उनीसँग ताजै छन् । अहिले यस्तो रोपाइँको प्रचलन त हराएको छ तर आफ्ना सन्ततीलाई ती पुराना यादहरु सुनाएरै भए पनि उनी चित्त बुझाउँछन् । “जमाना सस्तो र सजिलो पनि आयो । अहिले सजिलै खेतीपाती गर्ने, जोत्ने

काठमाडौं ,असार २६, २०७८ पछिल्लो पटक तरकारीको भाउ महँगो भएपछि थापाजस्ता धेरै उपभोक्ताको भान्सामा तरकारी नै कम पाक्न थालेको छ । तरकारीको मागअनुसार आपूर्ति नहुँदा मनपरी भाउ बढेको हो । चार जनाको परिवारलाई डेढ सय रुपियाँको तरकारीले एक छाक टार्न गाह्रो हुन थालेको छ । तरकारीबाहेक मरमसला, नुन तेलसमेत गर्दा एक छाक तरकारीको १८० रुपियाँ परेको अनुभव कीर्तिपुर निवासी रमिला आचार्यको छ । गोरखापत्र दैनिकमा छ । पहिले दुई/तीन थरी तरकारी र अचार हुने रमिलाको भान्सामा अचेल एक थरी मात्रै तरकारी पाक्छ । कीर्तिपुर चोकमै तरकारी भाउ बुझिरहेका कमल सुवेदीले अब तरकारी किनेर खान सोच्नुपर्ने दिन आउन थालेको अनुभव सुनाए । उनले तरकारी खान नसक्ने भएपछि यसको विकल्पमा गेडागुडीको टुसा उमारेर खाने सोच बनाएको बताए । सुवेदीले तरकारीको भाउ छोइसक्नु छैन । निषेधाज्ञा खुलेपछि तरकारीको भाउ घट्ने आशा थियो तर झन् महँगिएको बताए ।

मनोज श्रेष्ठ काठमाडौँ । यादव प्रसाद न्यौपाने, वर्ष ५०। सिन्धुली जिल्ला राजपानीका सफल दुग्ध व्यवसायी। कुनै बेला उनको परिचय अर्के थियो। घरमा दुई–तीनवटा भैसी भएका कारण उनको कुनै सोच थिएन, गाई पाल्ने। तर, २०६१ सालमा भारतको उत्तर प्रदेशस्थित अयोध्यापुरी धामको भ्रमण गर्ने क्रममा उनको सोच बदलियो। न्यौपानेले अयोध्यामा पहिलो पल्ट गाईपालन पनि व्यवस्थित रुपमा हुन्छ भन्ने पत्तो पाए। त्यहाँ गाईको दुध मात्र होइन, मुत्र पनि पञ्चाम्रितमा प्रयोग भएको र गोबर घरघरमा लेपिएको देखेपछि उनको सोचमा परिवर्तन आयो। उनले अयोध्यामै गाईको दुधको विविध विशेषता बारे थाहा पाए। केही समयको अयोध्या बसाईपछि उनी घर फर्किए। गाउँमा सँधै दुधको अभाव। पैसा धेरै तिर्छुभन्दा पनि नपाईने। फेरि भैसी छिट्टै थाक्ने समस्याले उनलाई लामो समय सतायो। यसबाट आजित भएका न्यौपानेलाई अयोध्या जस्तै नभए पनि सानै रुपमा किन आफ्नै घरबाट गाईपालन सु

दमक/लोपोन्मुख बासमती चामललाई संरक्षण गर्ने ध्येयले राष्ट्रिय खाद्य बैंक कम्पनीले मुलुकका विभिन्न जिल्लामा बासमती धानको व्यावसायिक खेती शुरुआत गरेको छ । पकाउँदा र भोजन गर्दा समेत मगमग बास्ना चल्ने स्वादिस्ट बासमती धानको व्यवसायिक खेती शुरु गरिएको छ । झापा, कैलाली, बर्दिया र कास्कीलगायतका जिल्लामा यस वर्ष ५०० बिगाहा जग्गा भाडामा लिएर कम्पनीले बासमती धानको बीउ रोप्न शुरुआत गरेको कम्पनीका अध्यक्ष शंकरनाथ उप्रेतीले बताए । कम्पनीले झापाको गौरादह नगरपालिका वडा नं २ र ७ मा ५० बिगाहा जग्गा लिजमा लिएर बासमती धानको खेती शुरु गरेको छ । शनिबार सयभन्दा बढी रोपाहार लगाएर परम्परागत रुपमै धुमधामका साथ रोपाइँ गरिएको थियो । स्थानीय १३ किसानको ५ बिगाहा जमिन प्रतिबिगाहा वार्षिक रु ३५ हजारका दरले भाडामा लिइएको उनले जानकारी दिए । आगामी वर्षदेखि झापामै सयौ बिगाहामा बासमाती धानको खेती विस्तार गर्ने योजना रहेको उ